Küresel Kararma ve Fosil Yakıtlar

Dr. Hüseyin Toros'a göre, atmosfere salınan sülfür bileşiklerinin güneş radyasyonunu azaltmada ve küresel ısınmayla mücadeleye yardımcı olabilecek küresel kararmaya neden olmada oynadığı rol konusunda bilimde iki düşünce ekolü var.

Küresel Kararma ve Güneş Işınları

Dünyaya ulaşan Güneş ışınları, atmosferdeki çeşitli parçacıklar tarafından engellenerek azalması sonucu meydana gelen küresel kararma, çevre problemlerinden biridir. Bu kararma, güneş ışınlarının açısı ve ışınım miktarındaki değişikliklerle ekosistemi etkilerken, iklim değişikliği ve küresel ısınma gibi Güneş ile bağlantılı çevre sorunları arasında yer almaktadır.

Kükürt Bileşikleri ve Küresel Kararma

Kükürt bileşikleri, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında atmosfere salınan kirleticiler arasında yer alır. 1900’lü yıllarda 15 milyon ton olan kükürt bileşikleri salım miktarı, 1940’larda 40 milyona, 1980’lerde ise 80 milyon tona yaklaşmıştır. Bu bileşikler, atmosferde asılı vaziyette kaldıkları için güneşten gelen ışınımı geri yansıtarak yeryüzüne gelen ışınımı azaltır. Fosil yakıtların kullanımı nedeniyle atmosfere saldığımız kükürt bileşikleri, hem küresel kararmaya yol açar hem de yeryüzünün soğumasına katkıda bulunur.

Ölçümler ve Küresel Kararma

Atmosferdeki kükürt bileşiklerinin ve güneşten gelen ışınım miktarının 1950’li yıllardan itibaren daha düzenli ölçülmeye başlandığını belirtmek önemlidir. Küresel kararma, özellikle 1960-1990 arasında güneşten gelen ışınımı yaklaşık yüzde 4 oranında azaltmıştır. Alınan önlemler sayesinde küresel ölçekte artık kararma eskisi kadar etkili olmasa da, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde hala kükürt salımı nedeniyle bu sorun devam etmektedir.

İklim ve Tarımsal Etkiler

Küresel kararma, mevsim uzunluğu ve özelliklerini değiştirerek iklimde bozulmaya yol açabilir. Ayrıca güneş ışınımındaki azalmalar, tarımsal verimlilik üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Türkiye’de kükürtdioksit ölçümleri 1990’larda 3 haneliyken bugün tek haneli sayılara kadar düşmüştür, bu da atmosferik kararmanın azaldığını göstermektedir.

Küresel Isınma ve Çözüm Arayışları

Küresel kararmanın küresel ısınmaya çözüm olup olamayacağı konusunda bilim camiası ikiye bölünmüştür. Bazı bilim insanları, güneş ışınlarının atmosferdeki asılı parçacıklarla azaltılması üzerine çalışmaktadır. Bu yeni kavram, “jeomühendislik” olarak adlandırılmaktadır. Ancak bu konuda tam bir anlayışa ulaşılamamıştır ve çalışmalar devam etmektedir.